سنگ شناسی
شیما شمالی؛ منصور قربانی؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
گرانیتویید مارفیون در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه-دختر در میان نفوذی های وابسته به فرورانش لیتوسفر اقیانوسی تتیسنو قرار دارد. ترکیب این توده گرانودیوریتی تا تونالیتی و هاله دگرگونی همبری ایجاد نموده است. سن سنجی U-Pb زیرکن یک نمونه از رخنمون جنوبی، سن تبلور تقریبی19Ma در میوسن زیرین (بوردیگالین) را مشخص کرد. سنگها به سری ماگمایی کالک-آلکالن ...
بیشتر
گرانیتویید مارفیون در بخش میانی کمان ماگمایی ارومیه-دختر در میان نفوذی های وابسته به فرورانش لیتوسفر اقیانوسی تتیسنو قرار دارد. ترکیب این توده گرانودیوریتی تا تونالیتی و هاله دگرگونی همبری ایجاد نموده است. سن سنجی U-Pb زیرکن یک نمونه از رخنمون جنوبی، سن تبلور تقریبی19Ma در میوسن زیرین (بوردیگالین) را مشخص کرد. سنگها به سری ماگمایی کالک-آلکالن پتاسیم متوسط تعلق داشته و در محدوده گرانیتوییدهای منیزیمی تیپ I جای میگیرند. موقعیت زمینساختی توده گرانیتوییدی کمان آتشفشانی در حاشیه فعال قاره‌ای میباشد. برپایه تفسیر کیفی داده های ژیوفیزیک هوابرد، با توجه به شدت میدان مغناطیسی ایجاد شده، توده باتولیتی ترکیب دیوریت تا گابرویی با شیبی به سمت شمال خاور در زیر زمین قرار گرفته که تحت تاثیر فعالیتهای زمین ساختی قرار داشته و گسل های پی سنگی راستالغز راستبُر و گسل های چپبُر همیوغ آن ها در برونزد توده از اعماق نقش داشته اند. منشا این ماگما بهاحتمال اختلاط ماگمای بازیک گوه گوشته ای و ماگمای حاصل از ذوب‌بخشی پوسته پایینی تحت تاثیر حرارت و شارههای ناشی از ماگمای گوشته ای می باشد و به نظر میرسد در جریان انتقال از محیط فرورانش به محیط برخوردی قاره ای ناشی از بسته شدن اقیانوس تتیس نو در میوسن زیرین شکل گرفته باشد.
محمدرضا قاسمی
چکیده
فصلنامه علوم زمین با گذشت 31 سال از انتشار نخستین شماره خود در پاییز سال 1370، پویا و پرانگیزه به سی و سومین سال حضورش در جامعه علوم زمین کشور وارد می‌شود. پیروزی فصلنامه در انتشار مقاله‌های دانشی ارزشمند و گردآوردن جامعه مخاطبان علاقمند، وامدار تلاش و همراهی صمیمانه چندین گروه است که بایسته است از همه آنان سپاسگزاری کنم.نخست از سردبیران ...
بیشتر
فصلنامه علوم زمین با گذشت 31 سال از انتشار نخستین شماره خود در پاییز سال 1370، پویا و پرانگیزه به سی و سومین سال حضورش در جامعه علوم زمین کشور وارد می‌شود. پیروزی فصلنامه در انتشار مقاله‌های دانشی ارزشمند و گردآوردن جامعه مخاطبان علاقمند، وامدار تلاش و همراهی صمیمانه چندین گروه است که بایسته است از همه آنان سپاسگزاری کنم.نخست از سردبیران و مدیران مسئول گرامی فصلنامه که از آغاز تا کنون بار سنگین هماهنگی‌های علمی و اداری را به دوش کشیدهاند و هر روز بر دارایی دانشی آن افزودهاند یاد می‌کنم؛ به ویژه شادروان دکتر ناصر خویی و شادروان دکتر محمود احمدزاده هروی؛ آقایان دکتر منوچهر قرشی، دکتر محمدهاشم امامی، مهندس محمدتقی کره‌ای و دکتر علیرضا شهیدی.شورای نویسندگان فصلنامه که سالها با همه دشواری‌ها وقت خود را به فصلنامه دادهاند، باعث افتخار و اعتبار فصلنامه هستند: آقایان دکتر سیدعلی آقانباتی، جمشید افتخارنژاد، مانوئل بربریان، مرتضی جمالی، جمشید حسنزاده، محبوبه حسینیبرزی، جهانبخش دانشیان، حسین رحیم‌پوربناب، محمدرضا رضایی، شادروان مصطفی زاهدی، فریدون سحابی، کاظم سیدامامی، مصطفی شهرابی، منوچهر صدرزاده، شادروان منصور علوی‌نایینی، مجید قادری، حبیب‌اله قاسمی، شادروان ابراهیم قاسمینژاد، محمدرضا قیطانچی، محمدحسن کریمپور، جعفر کیمیاقلم، محمد لطفی، سروش مدبری، حسین معماریان، محمدعلی ملاکپور، حمید نظری، علاءالدین واعظ لاری و محمدولی ولیزاده.سپاس ویژه من به داوران دلسوز و دانشمند ماست که بدون همیاری آنها فصلنامه به چنین پایهای نمیرسید. بیش از چهارصد داور فصلنامه با روی باز، کار ارزشیابی علمی و ویرایش علمی مقالهها را با شکیبایی انجام می‌دهند. گاهی یاری این استادان گرامی در بهبود نوشتارهای علمی دانشجویان فراتر از گروه راهنمایی و مشاوره پایاننامه بوده است، که شایان سپاس صمیمانه است.همکاران من در دفتر فصلنامه نیز که دلسوزانه، شکیبا و با تلاش شبانهروزی در ساعات اداری و غیراداری، تلاش میکنند فرایندهای داوری، ویراستاری، صفحه‌آرایی و انتشار مقالهها در کمترین زمان ممکن صورت بگیرد، از پایه‌های استوار فصلنامه هستند که صمیمانه از آنها سپاسگزارم: خانمها مریم طالبی، نرگس غمامی، زینب منوچهری و معصومه نوروزی.در پایان، از شما نویسندگان گرامی و خوانندگان نازنین فصلنامه سپاسگزاری می‌کنم که این نشریه را به عنوان پایگاهی برای داد و ستد دانشی خود برگزیدهاید و به آن یاری میرسانید.نوروز بر همه شما گرامیان فرخنده باد. با آرزوی بهترین‌ها برای شما و دیگر مردمان ایرانزمین که شایسته خوبی‌ها هستید. محمدرضا قاسمییکم فروردین 1402
زمین ساخت
محمدرضا شیخ الاسلامی؛ شیرین الیاسی؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
دایره مور روش شناخته شده ای برای تحلیل کرنش دو بعدی است. باتوجه به شکل گیری بودین ها در دو مرحله از دگرریختی پیشرونده (D1 و D4) در مرمرهای مجموعه دگرگون شمال گلپایگان، تحلیل کرنش دو بعدی برای این دو مرحله از دگرریختی با استفاده از دایره مور به انجام رسیده است. این تحلیل بر پایه برآورد طول اولیه بودین ها پیش از دگرریختی و اندازه گیری طول ...
بیشتر
دایره مور روش شناخته شده ای برای تحلیل کرنش دو بعدی است. باتوجه به شکل گیری بودین ها در دو مرحله از دگرریختی پیشرونده (D1 و D4) در مرمرهای مجموعه دگرگون شمال گلپایگان، تحلیل کرنش دو بعدی برای این دو مرحله از دگرریختی با استفاده از دایره مور به انجام رسیده است. این تحلیل بر پایه برآورد طول اولیه بودین ها پیش از دگرریختی و اندازه گیری طول کنونی بودین ها، پس از دگرریختی انجام شده است. محاسبه پارامترهای طولی کرنش و دایره های مور ترسیم شده نشان می دهند که نسبت کرنش طی مرحله دگرریختی D1 35/2-06/1 و در مرحله دگرریختی D4، 84/2-10/1 است. تغییر مساحت مثبت طی مرحله دگرریختی D1 و تغییر مساحت مثبت و منفی در جریان مرحله دگرریختی D4 روی داده است. میانگین زاویه برش برای دگرریختی D1، 22 درجه و برای دگرریختی D4، 24 درجه برآورد شده است.
زمین ساخت
شیما افخمی؛ احمد علوی؛ محمدرضا یمینی؛ محمدرضا قاسمی
چکیده
هدف اصلی این مطالعه بررسی و تحلیل ساختاری میدان نفتی سیری با استفاده از داده‌های ژئوفیزیکی زیرسطحی است. بخش عمده‌ای از این ارزیابی، تفسیر 3 خط لرزه‌ای LL3، LL4 و LL5 (برداشت شده توسط شرکت نفت فلات قاره ایران) و بررسی اطلاعات چاه SIC-1 میباشد که علاوه بر تفسیر افق‌های زمین شناسی مختلف، برای درک تکامل چینه شناختی- ساختاری منطقه نیز از آنها ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه بررسی و تحلیل ساختاری میدان نفتی سیری با استفاده از داده‌های ژئوفیزیکی زیرسطحی است. بخش عمده‌ای از این ارزیابی، تفسیر 3 خط لرزه‌ای LL3، LL4 و LL5 (برداشت شده توسط شرکت نفت فلات قاره ایران) و بررسی اطلاعات چاه SIC-1 میباشد که علاوه بر تفسیر افق‌های زمین شناسی مختلف، برای درک تکامل چینه شناختی- ساختاری منطقه نیز از آنها استفاده شده است. گستره مورد مطالعه در جنوب ایران و در دریای خلیج فارس واقع شده است. در این مطالعه با استفاده از روش لرزهنگاری دوبعدی و برخی نگارههای پتروفیزیکی (تا سازند داریان) و به کمک نرمافزار پترل، به ارزیابی زمینساختی منطقه پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که بالاآمدگی نمک مربوط به سری هرمز، روی سازندهای بالایی این میادین اثر گذاشته و حالت گنبدی شکلی برای اکثر سازندها ایجاد کرده است. بالاآمدگی نمک و چینخوردگی رسوبات در نهایت موجب گسل خوردگی نرمال برخی از رسوبات شده است و تنها سازندهای رسوبی میانی را تحت تأثیر خود قرار دادهاند. همچنین طی بررسی و اندازهگیری زاویه بین یالی مشخص گردید که 2/15 درصد چینها از نوع باز و 8/84 درصد از نوع چینهای ملایم هستند.
